Co to jest więźba dachowa i jakie są jej rodzaje?

Konstrukcja więźby dachowej odgrywa ważną rolę na etapie projektowania domu jednorodzinnego. Istnienie różnych rodzajów więźb sprawia, że można je dostosować wedle aktualnych i indywidualnych potrzeb np. nadania budynkowi odpowiedniej estetyki czy spełnienia odpowiednich wymagań technicznych.

Czym jest więźba dachowa?

Więźba czy też wiązara dachowa to nic innego jak forma stelażu, wspornika czy też szkieletu odpowiedzialnego za rozkład obciążenia pochodzącego z pokrycia dachu. Bez względu na rodzaj więźby dachowej duże znaczenie ma kąt jej nachylenia, gdyż determinuje on dwie niesamowicie istotne kwestie. Po pierwsze wartość kąta nachylenia więźby ma wpływ na efektywność odprowadzania wody np. z opadów deszczu czy topniejącego śniegu. Po drugie kąt nachylenia i konstrukcja więźby dachowej są bardzo ważne w kontekście adaptacji poddasza na pomieszczenie użytkowe np. dodatkowe pokoje czy suszarnie.

Jakie są elementy więźby dachowej?

Na pierwszy rzut oka wiązara dachowa wydaje się prostą konstrukcją, która wykonana jest z kilku/kilkunastu drewnianych belek. W praktyce mowa o 14 elementach więźby dachowej – każdy z nich odgrywa inną rolę dla przygotowania wytrzymałego wspornika do rozkładu ciężaru pokrycia dachowego. W skład konstrukcji więźby dachowej wchodzą:

Kleszcze
Krokiew
Krzyżulec
Miecz
Murłata
Nakład
Płatew
Podciąg
Słup/Stolec
Wiatrownica
Wiązar
Wieniec
Wieszak
Zastrzał

Wiązara a więźba dachowa – różnice

Często można spotkać się z wymiennym stosowaniem terminów więźby i wiązary. W praktyce wiązary dachowe współtworzą więźby, stąd są traktowane jako elementy konstrukcyjne.

Niemniej jednak kolejna różnica dotyczy też sposobu ich wykonania. Stelaż prefabrykowany, który montuje się na budynku przy użyciu dźwigu można nazwać wiązarą dachową. Natomiast wspornik przygotowywany na placu budowy, samodzielnie przez cieślę, to tradycyjny forma więźby dachowej.

Więźba dachowa – rodzaje

Konstrukcja więźby dachowej i jej ostateczny wygląd są w głównej mierze uzależnione od rodzaju dachu oraz projektu budowlanego tj. czy poddasze zostanie zaadaptowane. W przypadku domów jednorodzinnych wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje więźby:

Więźba jętkowa
Więźba krokwiowa
Więźba jętkowo-krokwiowa
Więźba płatwiowo-kleszczowa

Rodzaje więźby dachowej – charakterystyka

Gdy rozpiętość pomiędzy ścianami poddasza wynosi ponad sześć metrów, to wówczas stosuje się więźbę jętkową. Jej charakterystyczną cechą jest obecność belki, którą mocuje się w połowie długości krokwi. Dzięki temu więźba jętkowa może być wykorzystywana w przypadku dachów, w których szerokość między ścianami sięga aż 11 metrów.

Jednym z najpopularniejszych rodzajów więźby jest więźba krokwiowa. Para krokwi jest połączona dzięki kalenicy. Niemniej jednak w przypadku tego typu więźby konieczne jest zwrócenie uwagi na ograniczenia:

Kąt nachylenia połaci dachowej musi wynosić 40-60°.
Szerokość ścian nie może przekraczać sześciu metrów.
Długość krokwi to maksymalnie cztery i pół metra, natomiast odstępy pomiędzy nimi to 70-100 centymetrów.

Nietrudno domyślić się, że więźba krokwiowo-jętkowa stanowi połączenie dwóch wcześniejszych rodzajów wiązar dachowych. Taką konstrukcję można zastosować w przypadku dachów, w których ściany zewnętrzne są rozpięte na szerokości od sześciu do ośmiu i pół metra. Więźba krokwiowo-jętkowa charakteryzuje się dodatkowym podparciem dzięki zastosowaniu ścian stolcowych, co zapewnia całej konstrukcji ekstra stabilność i wytrzymałość. Niestety takie rozwiązania kosztują, dlatego koszt jej wykonania jest wyjątkowo duży.

Więźba płatowo-kleszczowa to najlepsze rozwiązanie w przypadku dachów o dużej rozpiętości ścian zewnętrznych, czyli ponad 11 metrów. Jedną z największych zalet jest wszechstronne zastosowanie tej konstrukcji. Sprawdzi się jednakowo przy dachach stromych i płaskich. Choć ten rodzaj więźby dachowej odznacza się solidnym podparciem, równomiernym rozłożeniem siły nacisku i wyjątkowo równą połać dachową, to jednak ma jedną istotną wadę. W jego przypadku zaadaptowanie poddasza na przestrzeń użytkową wiąże się ze sporymi ograniczeniami przestrzennymi.

Jak sprawdzić konstrukcję więźby dachowej?

Nie ulega wątpliwościom, że więźba ma niezwykle istotne znaczenie pod kątem bezpieczeństwa. Nieprawidłowy montaż oznacza niedostateczny rozkład ciężaru z połaci dachowej, co w konsekwencji może grozić zawaleniem. Dlatego też, bez względu na rodzaj wiązary dachowej, zalecane jest sprawdzanie aktualnej konstrukcji więźby.

Jak tego dokonać? Oto kilka sprawdzonych i prostych metod, które pozwolą potwierdzić poprawność montażu:

Przyjrzyj się wszystkim połączeniom i elementom więźby dachowej. Pęknięcia, luzy i kiepskie mocowanie można dość łatwo zauważyć.
Wykorzystaj poziomicę, aby ocenić czy poziomy dachu są równomierne. Wszelkie nierówności oznaczają, że elementy więźby dachowej są źle ułożone lub nieprawidłowo zamontowane.
Oceń stabilność np. potrząśnij murłatami i krokwiami. Luzy i skrzypienia to znak, że wykonany montaż więźby pozostawia wiele do życzenia.

Najlepszym i najskuteczniejszym sposobem na uniknięcie problemów na etapie montażu więźby jest skorzystanie z usług doświadczonych fachowców. Firma Fast Kraków oferuje pomoc przy różnorodnych pracach budowlanych i remontowych, w tym także dotyczących konstrukcji więźby dachowej. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu i setkom zrealizowanych projektów zapewniamy, że po naszej pracy nie ma konieczności nanoszenia poprawek. Sprawdź naszą ofertę i zarezerwuj termin!

Źródła:

18 listopada 2024 Organizacja budowy Fast Kraków