Czym jest nadzór autorski na budowie i kiedy jest niezbędny?

Dbałość o prawidłową realizację projektu budowlanego jest niezwykle ważna. Nadzór autorski nad projektem, np. domu jednorodzinnego, budynku użyteczności publicznego czy też osiedla bloków mieszkalnych, stanowi formę zabezpieczenia przed brakiem rzetelności ze strony wykonawcy. Co więcej, to także jeden z obowiązków i praw projektanta zaangażowanego w proces wznoszenia budynku wedle pierwotnych założeń. Czego dokładnie dotyczy nadzór autorski?

Nadzór autorski nad projektem budowlanym – jak to rozumieć?

Autor projektu budowlanego, zwany potocznie projektantem, jest chroniony przez Prawo autorskie. Oznacza to, że stworzony przez niego utwór – w tym przypadku projekt – podlega kontroli w zakresie sposobu jego użycia i eksploatacji przez inne osoby. Mówiąc prościej, nadzór autorski daje projektantowi możliwość kontroli poprawności wykonania założeń przygotowanego przez niego projektu zgodnie z przyjętymi założeniami. Dzięki temu ma pewność, że wykonawca projektu (firma budowlana) nie wprowadza zmian na własną rękę.

Nadzór autorski a prawo budowlane – co mówią przepisy?

Bazując na informacjach zawartych w art. 20 Prawa budowlanego (ust. 1 pkt 4) projektant jest zobowiązany sprawowania nadzoru autorskiego wskutek żądania inwestora bądź odpowiedniego organu administracji architektoniczno-budowlanej. Przepisy w Prawie budowlanym określają obowiązki, które spoczywają na autorze przygotowanego projektu. Po pierwsze mowa tu o ocenie wykonywanych robót budowlanych pod kątem dokładności z wytycznymi ustalonymi w projekcie. Po drugie, dotyczy to omawiania i wprowadzania ewentualnych zmian w pierwotnie przygotowanym projekcie, które zostały zgłoszone przez inspektora nadzoru inwestorskiego bądź kierownika budowy.

Dokładna rola projektanta w nadzorze autorskim

Skoro wiadomo, że w ogólnym założeniu nadzór autorski nad projektem budowlanym jest formą kontrolowania zgodności prac realizatorskich, to czas przejść do konkretów. Rola projektanta w procesie wykonawczym może dotyczyć szeregu kwestii:

• Analiza zgodności rozwiązań materiałowych, technicznych i użytkowych z dokumentacją projektu i obowiązującymi przepisami techniczno-budowlanymi.
• Udzielanie wyjaśnień wykonawcy w toku prac realizatorskich i uzupełnianie dokumentacji projektowej.
• Aktywne uczestnictwo w komisjach i naradach technicznych, rozruchu technologicznym, odbiorze inwestycji od wykonawcy oraz wszelkich innych czynnościach, spotkaniach itp., które mają doprowadzić do osiągnięcia zamierzonych zdolności produkcyjno-usługowych określonych w projekcie budowlanym.
• Merytoryczne wsparcie wykonawców w postaci fachowej porady i udzielania wskazówek np. dotyczących sposobu realizacji określonego etapu inwestycji.
• Rozwiązywanie problemów pojawiających podczas prac wykonawczych, a w razie potrzeby nanoszenie odpowiednich zmian w projekcie, które będą zgodne z założeniami ogólnego celu inwestycji.

Oprócz powyższych kwestii nie można zapominać, że dzięki nadzorowi autorskiemu projektant chroni samego siebie. Nie w dosłownym tego słowa znaczeniu, lecz w kontekście praw autorskich dotyczących własnego projektu. Dzięki temu może zapobiec przed wprowadzaniem nieupoważnionych zmian i uniemożliwić nieuprawnione korzystanie ze stworzonych szkiców.

Czy nadzór autorski jest obowiązkowy dla projektanta i inwestora?

Tak, co wynika z art. 20 Prawa budowlanego w ust. 1 pkt 4 i jest to obowiązek o charakterze ustawowym. Niemniej jednak nadzór autorski wymaga uprzedniej zgody inwestora. Tym samym obie strony, na drodze wzajemnego porozumienia, ustalają zakres działań, które spoczywają na projektancie.

Ponadto nie można zapominać, że odpowiednie jednostki administracyjne mogą wymusić na inwestorze konieczność sprawowania nadzoru autorskiego nad projektem. Przeważnie dotyczy to sytuacji, gdy inwestycja ma istotny wpływ na środowisko lub obiekt i roboty budowlane charakteryzują się dużym stopniem skomplikowania.

Co zrobić, gdy autor projektu nie może wykonać nadzoru?

Istnieje opcja, aby inwestor mógł zlecić przeprowadzenie nadzoru autorskiego nad projektem innej, uprawnionej do tego osobie. Warunkiem jest fakt, że autor projektu nie widzi w tym przeszkód i zezwala na to – wedle prawa autorskiego projektant ma pełne prawo nie zgodzić się na przekazanie tej funkcji osobom trzecim. Nawet pomimo posiadania odpowiednich uprawnień.

Jeżeli jednak nie ma ku temu przeciwwskazań, to wówczas konieczne jest uwzględnienie w dokumentacji budowlanej dwóch dokumentów:

• Oświadczenia o przejęciu/przekazaniu obowiązków innej osobie.
• Kserokopii uprawnień nowego nadzorcy autorskiego.

Czym jest i do czego służy karta nadzoru autorskiego?

Do egzekwowania działań projektanta wykorzystuje się dokument zwany kartą nadzoru autorskiego. To formularz, który musi być wypełniany przez autora projektu po każdorazowej wizycie na placu budowy. W dokumencie zapisywane są wszelkie czynności kontrolne i inne kwestie, które są w mniejszym lub większym stopniu związane z nadzorem. Informacje zawarte na karcie nadzoru powinny obejmować: dane inwestora, dane inwestycji oraz umowy dotyczącej świadczenia usług, przejrzystą tabelę z datami, danymi projektanta oraz rubryką dla celu i opisu wizyt, a także miejsce do podpisywania stron.

Fast Kraków – profesjonalny nadzór autorski nad projektem budowlanym

Firma Fast Kraków oferuje przygotowanie projektów budowlanych wraz z fachowym nadzorem autorskim. Tym samym realizowane prace wykonawcze przebiegają zgodnie z zaplanowanymi działaniami i wedle wszystkich ustaleń. Skontaktuj się z nami, aby poznać szczegóły współpracy i dyspozycyjność naszych specjalistów.