Remont, rozbiórka lub przebudowa wymaga nadzoru, ale niekoniecznie wymaga kierownika budowy, który jest niezbędną osobą podczas wznoszenia nowego budynku bądź jego odbudowy. Co należy wiedzieć o funkcji kierownika? Czy istnieje możliwość rozpoczęcia budowy bez jego obecności?
To osoba fizyczna, która ma za zadanie nadzorować proces wznoszenia obiektu budowlanego bądź kontrolować przebieg prac związanych z odbudową, rozbudową bądź nadbudową nieruchomości. Kierownik budowy pełni samodzielną funkcję techniczną, co należy rozumieć jako umiejętność fachowej oceny wszelkich zjawisk technicznych i/lub samodzielnego rozwiązania zagadnień dotyczących kwestii architektoniczno-techniczno-organizacyjnych.
Niewątpliwie istotną kwestią jest fakt, że kierownik budowy musi mieć odpowiednie uprawnienia budowlane, które stanowią poświadczenie jego umiejętności i możliwości kierowania robotami budowlanymi. Uprawnienia zwykle dotyczą konkretnej specjalności techniczno-budowlanej, którą definiuje prawo. W przypadku gdy zakres robót budowlanych różni się od posiadanych specjalności kierownika budowy, to wówczas inwestor jest zmuszony do ustanowienia kilku kierowników budowy i rozdzielenia między nimi pracy.
Warto też podkreślić, że osoba odpowiedzialna za kierownictwo budowlane przy pracach takich jak np. remont, rozbiórka czy przebudowa nie może być utożsamiana z kierownikiem budowy.
Wszystkie obowiązki kierownika budowy mogą zostać podzielone na trzy etapy, które są uzależnione od aktualnego postępu realizowanych prac budowlanych. Przed rozpoczęciem budowy obowiązkiem kierownika jest odebranie planu i odpowiednie zabezpieczenie całego placu, w tym wszystkich znajdujących się tam obiektów, urządzeń technicznych oraz elementów środowiska przyrodniczego i kulturowego, które są objęte ochroną. Kierownik musi dopilnować, aby na terenie objętym zaplanowanymi pracami nie pojawiły się osoby nieupoważnione – zwykle jest to ogrodzenie i zamieszczenie znaków ostrzegawczych.
Do obowiązków kierownika budowy w trakcie prac należą:
dbanie, aby roboty budowlane przebiegały zgodnie z przepisami, w tym z zachowaniem niezbędnych norm BHP;
nadzorowanie postępu prac i analizowanie sposobu ich realizacji przez wykonawcę m.in. w zakresie zgodności z projektem budowlanym czy aktualnymi przepisami;
zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu (choć sam kierownik budowy nie musi zatrudniać specjalisty do wykonania pomiarów);
dobranie odpowiednich materiałów budowlanych m.in. pod kątem właściwości, bezpieczeństwa czy możliwości ich wykorzystania w aktualnym projekcie – obowiązkiem kierownika budowy jest sprawdzenie certyfikatów, które potwierdzają jakość użytych wyrobów;
prowadzenie dziennika budowy, co wiąże się z systematycznym sporządzaniem dokumentacji;
poinformowanie inwestora i wstrzymanie robót w przypadku potencjalnego zagrożenia oraz kontakt z odpowiednimi organami;
zgłoszenie inwestorowi konieczności wykonania prac ulegających zakryciu, które zostają poddane sprawdzeniu i/lub odbiorowi.
Po zrealizowaniu prac kierownik budowy ma obowiązek przygotować odpowiednią dokumentację powykonawczą oraz zgłosić obiekt budowlany do odbioru. W przypadku występowania wad muszą zostać usunięte – zwieńczeniem całego przedsięwzięcia jest przekazanie inwestorowi oświadczenia o zgodności wykonania obiektu zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz z projektem budowlanym, bądź warunkami pozwolenia na budowę.
Ukończenie studiów technicznych na kierunku budownictwo to nie wszystko, ale z pewnością jeden z pierwszych kroków w kierunku zdobycia tytułu kierownika budowy. Uprawnienia można uzyskać po zdaniu odpowiedniego egzaminu, który pozwala osiągnąć upragnione kwalifikacje. Nie każdy kierownik budowy uzyskuje takie same uprawnienia – są one przyznawane wedle konkretnych specjalności m.in. architektonicznej, sanitarnej, mostowej, telekomunikacyjnej czy hydrotechnicznej. Zakres uzyskanych uprawnień jest uzależniony od wykształcenia i dotychczasowego doświadczenia.
Zobacz również: Obowiązki kierownika budowy
W przypadku odpowiedzialności kierownika budowy należy wziąć pod uwagę fakt, że jest ona regulowana przez przepisy Kodeksu pracy i Prawa budowlanego. Co to oznacza?
Art. 283 U. z dn. 26 czerwca 1974 r. Kodeksu pracy mówi, że kierownikowi budowy grozi kara grzywny do 30 000 zł za nieprzestrzeganie przepisów związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy na budowie.
Art. 96. Prawa budowlanego oznajmia, że popełnienie czynów powodujących odpowiedzialność zawodową w budownictwie (np. dopuszczenie się występów lub wykroczeń, niespełnianie lub spełnianie niedbale własnych obowiązków, spowodowanie zagrożenia życia lub zdrowia, mienia, środowiska bądź znaczne szkody materialne wskutek popełnienia rażących błędów i niedociągnięć) zagraża kierownikowi budowy m.in. upomnieniem, koniecznością ponownego uzyskania uprawnień budowlanych czy zakazem wykonywania samodzielnej funkcji technicznej.